Tekst Wilfred Leeuwin
Beeld Karel Bagijn
PARAMARIBO — Het vervolgen van daders die strafrechtelijke handelingen, oorlogsmisdrijven en criminele handelingen hebben gepleegd tijdens de Binnenlandse Oorlog (1986-1992), waaronder de moorden in het dorp Moiwana, moet naar een speciaal in te stellen Volkstribunaal.
De Surinaamse overheid zou naar aanleiding van de uitspraak van het Constitutioneel Hof, met het niet verbindend verklaren van de Amnestiewet, het parlement kunnen verzoeken, om bij kaderwet een Moiwana Tribunaal op te richten.
“Volgens King vallen misdrijven tegen de menselijkheid, oorlogsmisdrijven, genocide en agressie, niet onder het nationaal recht. Daarvoor zal een special tribunaal moeten worden ingesteld”
De minister van Justitie en Politie of een lid van het parlement zou met een initiatiefvoorstel daartoe kunnen komen. Zo stelt openbaar aanklager bij het bestaande Volkstribunaal, de jurist Frank King.
“Ik acht de Surinaamse justitiële autoriteiten niet in staat om de zaak Moiwana op haar juiste merites af te handelen”, zegt King. Hij wijst er op dat bij het bestaande Volkstribunaal er al een bekwame jurist, Justine Eduards, aan het werk is geweest. Die is mede betrokken geweest bij het oprichten van de mensenrechtenorganisatie Moiwana ‘86.
Dat het vonnis van de Inter-Amerikaans Commissie voor de Rechten van de Mens in 2005 in het nadeel van Suriname is uitgesproken, komt ook met dank aan de deskundige inspanningen die Eduards destijds heeft geleverd. De recente uitspraak van het Constitutioneel Hof biedt volgens King een aanknopingspunt voor strafrechtelijke vervolging van de schenders van de mensenrechten tijdens de Binnenlandse Oorlog.
“Schendingen van mensenrechten worden in fatsoenlijke staten strafbaar gesteld. Daar kom je niet mee weg met een amnestiewet.” King benadrukt dat het recht op leven simpelweg een mensenrecht is. Een ieder die een ander opzettelijk dat recht ontneemt, is strafbaar en dient dan ook vervolgd te worden.
Elk land, zoals Suriname dat de mensenrechtenverdragen van de Verenigde Naties heeft geratificeerd, is bevoegd om personen die schendingen op hun geweten hebben te berechten. Wie ze ook zijn en waar ze zich ook mogen bevinden.
Volgens King vallen misdrijven tegen de menselijkheid, oorlogsmisdrijven, genocide en agressie niet onder het nationaal recht. Daarvoor zal een special tribunaal moeten worden ingesteld om deze gruwelheden die op Surinaams grondgebied hebben plaatsgevonden te berechten.
“Een oorlogsmisdrijf heeft een ander rechtsbelang en heeft bijvoorbeeld te maken met de wetten en gebruiken van het oorlogsrecht. Het rechtsbelang van een misdaad tegen de menselijkheid in vredestijd en tijdens een gewapend conflict is gericht op bescherming tegen discriminatie, eerbaarheid en lichamelijke integriteit”, zegt King.
De misdaden die zijn gepleegd voor 28 november 2008 vallen, aldus King, volgens het Statuut van Asindohopo van november 2022, niet onder de jurisdictie van het Volkstribunaal. “De Surinaamse Justitiële autoriteiten doen er verstandig aan de kwestie Moiwana te laten onderzoeken en berechten door een daartoe ingericht tribunaal bestaande uit in het internationaal recht gespecialiseerde juristen.
De mogelijkheid kan ook worden bestudeerd om de Moiwana-zaak voor te leggen aan het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, aangezien hier sprake zou zijn van schending van het oorlogsrecht, genocide en misdaad tegen de menselijkheid.
King wijst erop dat bij het Statuut van Rome het Internationaal Strafhof is opgericht en dit is vanaf juli 2002 van kracht geworden. Suriname heeft het Verdrag van Rome bekrachtigd en daarmee de rechtsmacht van het ICC geaccepteerd.
Het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens heeft in augustus 2005 Suriname veroordeeld in de Moiwana-zaak en de regering opgedragen om de schendingen van de mensenrechten te berechten. In dit specifieke geval kan een rol zijn weggelegd voor het ICC.
Bron: de Ware Tijd
Foto's Volkstribunaal Suriname
Strijderstraat 10
Klaaskreek, District Brokopondo
Suriname
Bureau Openbare Aanklager Volkstribunaal Suriname
Postbus 2190
2301 CD Leiden
Nederland
Tel. 0031 6 22 424 639
info@volkstribunaalsuriname.org
www.volkstribunaalsuriname.org